Dyslektyczne Rozterki
Trudna jest sytuacja dzieci, które nie mogą opanować umiejętności czytania i pisania w czasie przewidzianym programem szkolnym. Przy dobrej znajomości liter dzieci mają problemy w opanowaniu techniki płynnego czytania, często też niepoprawnie składają głoski przekręcając wyrazy, gubią sens czytanego zdania położenie wyrazów w tekście, który czytają. W pisaniu także występują błędy: „zjadanie” literek w środku i na końcu wyrazu, przestawianie liter, nie trzymanie się liniatury, zniekształcanie wyglądu graficznego liter do tego stopnia, że trzeba się domyślać jaki wyraz jest napisany.
Trudno jest zrozumieć, szczególnie rodzicom, jak to się dzieje, że dziecko inteligentne, radzące sobie w wielu skomplikowanych sytuacjach życiowych nie lubi czytać lub brzydko pisze. Wykonując te czynności mówi, że jest zmęczone, manifestuje ogólną niechęć, często powtarza, że to co robi jest nudne. Problem o którym piszę znany jest w nauce pod nazwą – dysleksja.
Typy
U dzieci z dysleksją zazwyczaj stwierdza się zaburzenia percepcji wzrokowej, słuchowej oraz integracji percepcyjno-motorycznej. W związku z tym niektórzy autorzy wyróżniają następujące typy dysleksji:
- dysleksja typu wzrokowego, u której podłoża leżą zaburzenia percepcji i pamięci wzrokowej powiązane z zaburzeniami koordynacji wzrokowo-ruchowej i ruchowo–przestrzennej;
- dysleksja typu słuchowego uwarunkowana zaburzeniami percepcji i pamięci słuchowej dźwięków mowy, najczęściej powiązana z zaburzeniami funkcji językowych;
- dysleksja integracyjna, kiedy to poszczególne funkcje nie wykazują zakłóceń, natomiast zaburzona jest koordynacja, czyli występują zaburzenia integracji percepcyjno-motorycznej;
- dysleksja typu mieszanego, gdy występują jednocześnie zaburzenia w percepcji i pamięci słuchowej, pamięci i percepcji wzrokowej, wyobraźni przestrzennej;
- dysleksja wizualna, gdy występuje nieład tzw. nieporządek.
W dysleksji mogą wystąpić zaburzenia mowy, uwagi, koncentracji i pamięci. Pierwotną przyczynę dysleksji rozwojowej wielu badaczy upatruje w zakłóceniach pracy OUN (ośrodkowego układu nerwowego). Nie wyklucza się również roli czynnika genetycznego.
Z dysleksją powiązane są na ogół te pojęcia:
- dysleksja – terminem stosowanym także w węższym znaczeniu, do specyficznych trudności w czytaniu;
- dysortografia – specyficzne trudności w pisaniu, przejawiające się popełnianiem różnego typu błędów, w tym ortograficznych;
- dysgrafia – zniekształcenia strony graficznej pisma – brzydkie, niekaligraficzne pismo;
- dyskalkulia – specyficzne trudności w rozwiązywaniu najprostszych nawet zadań matematycznych, np. trudności w dodawaniu czy mnożeniu;
- dysfonia – objawia się niewyraźnym i cichym mówieniem – wada bardzo rzadko stwierdzana.